Okładka tomu Der Sand aus den Urnen (Wiedeń 1948) Paul Celan z Nani i Klausem Demusami w Londynie, marzec 1955 © Suhrkamp Verlag Milo Dor (Milutin Doroslovac, 1923-2005)

 

Wiedeń, skrawek ojczyzny…

list do Nani Meier i Klausa Demusa, Paryż, 15 grudnia 1951

Także w Wiedniu, gdzie Celan przebywa jedynie siedem miesięcy, znajduje prawdziwych, oddanych przyjaciół (takich jak Klaus Demus i Milo Dor), którzy zawsze będą go wspierać. Prócz rozproszonych publikacji w austriackich pismach Celan może świętować swój właściwy debiut literacki: w roku 1948 ukazuje się tom Der Sand aus den Urnen (Piasek z urn). Wkrótce jednak poeta każe zniszczyć nakład książki. Irytują go liczne błędy drukarskie, nie podobają mu się już ilustracje Edgara Jené. Mimo to Wiedeń pozostaje ważnym punktem odniesienia na egzystencjalno-literackiej mapie Celana.

 

Wczesne wiersze (1947), maszynopis z odręcznymi poprawkami, archiwum Muzeum Narodowego Literatury Rumuńskiej

Wczesne wiersze (1947), maszynopis z odręcznymi poprawkami, archiwum Muzeum Narodowego Literatury Rumuńskiej

Restauracja w wiedeńskim hotelu Sacher na początku lat 50-tych XX wieku – być może tu właśnie Ingeborg Bachmann spotykała się z Paulem Celanem, „obcym w czarnym płaszczu”, jak określiła go w swojej powieści Malina (1971).

Paul Celan 100 – 1

Paul Celan – a właściwie Paul Antschel – przychodzi na świat 23 listopada 1920 w Czerniow-cach. Jest jedynym dzieckiem swoich …

Paul Celan 100 – 2

Dom rodzinny przy Wassilkogasse 5 (obecnie Saksahankoho 3) otaczają kasztanowce. W Czer-niowcach – wielokulturowym mieście, które do niedawna pełniło…

Paul Celan 100 – 3

Pierwsze wiersze Celana pochodzą z lat 1937-1938 i poświęcone są Ruth Kraft. Wykazują tra-dycjonalistyczne cechy liryki bukowińskiej …

Paul Celan 100 – 4

Po ataku wojsk Hitlera na Związek Radziecki w roku 1941 i przystąpieniu Rumunii do wojny po stronie Niemiec, w Bukowinie zapanowuje terror…

Paul Celan 100 – 5

W roku 1945 Celan przenosi się do Bukaresztu, gdzie jako redaktor wydawnictwa Cartea Rusă tłumaczy z rosyjskiego, fracuskiego i angielskiego…

Paul Celan 100 – 6

W roku 1947 ukazują się pierwsze wiersze Celana, między innymi słynna Fuga śmierci w prze-kładzie Petre Solomona (jak Tango śmierci). Bukareszt budzi w Celanie …

Paul Celan 100 – 7

W grudniu 1947 Celan ucieka do Wiednia, gdzie wkrótce nawiązuje kontakt ze środowiskiem literackim i artystycznym. Tutaj poznaje Ingeborg Bachmann, z którą przeżywa …

Paul Celan 100 – 9

W lipcu 1948 Paul Celan przybywa do Paryża, gdzie osiądzie na resztę życia. Z początku trudno mu zapewnić sobie utrzymanie, pracuje dorywczo w fabrykach …

Paul Celan 100 – 10

W roku 1952 Celan żeni się z graficzką Gisèle de Lestrange pochodzącą z arystokratycznej fran-cuskiej rodziny. Ich pierwszy syn umiera w roku 1953 zaraz …

Paul Celan 100 – 11

Już w roku 1949, za radą Alfreda Margula-Sperbera, Celan nawiązał kontakt z poetą Yvanem Gollem i jego żoną Claire. Tłumaczył szereg wierszy Golla, zarówno przed…

Paul Celan 100 – 12

Na przełomie lat 1962-1963 Celan po raz pierwszy trafia do kliniki psychiatrycznej. Po krótkim pobycie w sanatorium nadchodzą kolejne, tak że w latach 1962-1069…