Paul Celan – a właściwie Paul Antschel – przychodzi na świat 23 listopada 1920 w Czerniowcach. Jest jedynym dzieckiem swoich rozdziców, niemieckojęzycznych Żydów, przedstawicieli drobnej burżuazji. Autorytarny, lecz oddany rodzinie ojciec, Leo Antschel-Teitler, zajmuje się handlem drewnem. Matka, Friederike Antschel, z domu Schrager, mimo braku wyższego wykształcenia, jest kobietą bardzo oczytaną. To ona właśnie rozbudza w synu miłość do książek. Dzięki fascynacjom lekturowym Celan nawiązuje pierwsze prawdziwe przyjaźnie. I tak np. to zapewne wyniesione z domu upodobanie do pisarstwa Hofmannstahla i Kafki zbliżyło go z Edith Horowitz (później Silbermann), która stała się jego przyjaciółką na całe życie.

 

Często (…) nie widzę innego sposobu, jak tylko myśleć o Tobie

list do matki, Tours, maj 1939

Matka poety

Zdjęcia z Czerniowców

Zdjęcia z Czerniowców

Zdjęcia z Czerniowców

Fotografia rodzinna: u dołu po lewej trzyletni Paul Antschel, z tyłu rodzice (stoją)

Paul Celan 100 – 2

Dom rodzinny przy Wassilkogasse 5 (obecnie Saksahankoho 3) otaczają kasztanowce. W Czer-niowcach – wielokulturowym mieście, które do niedawna pełniło…

Paul Celan 100 – 3

Pierwsze wiersze Celana pochodzą z lat 1937-1938 i poświęcone są Ruth Kraft. Wykazują tra-dycjonalistyczne cechy liryki bukowińskiej …

Paul Celan 100 – 4

Po ataku wojsk Hitlera na Związek Radziecki w roku 1941 i przystąpieniu Rumunii do wojny po stronie Niemiec, w Bukowinie zapanowuje terror…

Paul Celan 100 – 5

W roku 1945 Celan przenosi się do Bukaresztu, gdzie jako redaktor wydawnictwa Cartea Rusă tłumaczy z rosyjskiego, fracuskiego i angielskiego…

Paul Celan 100 – 6

W roku 1947 ukazują się pierwsze wiersze Celana, między innymi słynna Fuga śmierci w prze-kładzie Petre Solomona (jak Tango śmierci). Bukareszt budzi w Celanie …

Paul Celan 100 – 7

W grudniu 1947 Celan ucieka do Wiednia, gdzie wkrótce nawiązuje kontakt ze środowiskiem literackim i artystycznym. Tutaj poznaje Ingeborg Bachmann, z którą przeżywa …

Paul Celan 100 – 8

Także w Wiedniu, gdzie Celan przebywa jedynie siedem miesięcy, znajduje prawdziwych, od-danych przyjaciół (takich jak Klaus Demus i Milo Dor), którzy …

Paul Celan 100 – 9

W lipcu 1948 Paul Celan przybywa do Paryża, gdzie osiądzie na resztę życia. Z początku trudno mu zapewnić sobie utrzymanie, pracuje dorywczo w fabrykach …

Paul Celan 100 – 10

W roku 1952 Celan żeni się z graficzką Gisèle de Lestrange pochodzącą z arystokratycznej fran-cuskiej rodziny. Ich pierwszy syn umiera w roku 1953 zaraz …

Paul Celan 100 – 11

Już w roku 1949, za radą Alfreda Margula-Sperbera, Celan nawiązał kontakt z poetą Yvanem Gollem i jego żoną Claire. Tłumaczył szereg wierszy Golla, zarówno przed…

Paul Celan 100 – 12

Na przełomie lat 1962-1963 Celan po raz pierwszy trafia do kliniki psychiatrycznej. Po krótkim pobycie w sanatorium nadchodzą kolejne, tak że w latach 1962-1069…