Klimtov „zlatni period“

(1903/05-1911)
Portret Adele Bloh-Bauer I, 1907., nova galerija, Njujork

Umetnost Gustava Klimta nije svakome bila dostupna. Ljudi koji su ga angažovali su uglavnom bili muškog pola i pripadali su višem sloju građanstva. Dela čija izrada mu je poveravana bila su ogledalo Bečkog društva, a ono je neretko špekulisalo o mogućoj vezi između ovog umetnika i neke od naslikanih dama. Novinarka Berta Cukerkandl označila je Klimta kao “tvorca moderne žene”.

Sonja Knips (1873-1959) je bila prva koja je 1898. godine dala da Gustav Klimt napravi njen portret. Od tog trenutka do 1907, skoro svake godine nastajao bi najmanje po jedan portret dame. Slika Margarete Stonborou-Vitgenštajn (1882-1958) obeležava značajan zaokret u Klimtovom poimanju portreta žene. Dok su gospođe iz visokog društva do tada u impresionističkom maniru utapane u pozadinu, od 1905. dominiraju u sve većoj meri geometrijski oblici koje prate zlatne površine. „Mozaici nečuvene divote” – tako se oduševljavao Gustav Klimt 2. decembra 1903. u razglednici za Emili Flege o svojim utiscima sa putovanja po Italiji. Moguće je da su mozaici iz Ravene raskošnih boja u kojima dominira zlato bili impuls, da u svojim delima od 1903/05 počne pojačano da koristi zlatnu boju. Zlatna osnova je u 4. veku dospela iz Vizantije u Evropu i prvobitno je bila rezervisana za slike svetaca i vladara. Zlato se smatralo simbolom sunca i označavalo je sferu Božanskog.

U portretu Frice Ridler (1860-1927) iz 1906. godine, Klimt po prvi put koristi zatvorene zlatne površine u likovnom izrazu. I pozadina i sama figura postavljene su na geometrijski način. Ova struktura se godinu dana kasnije intenzivira u portretu Adele Bloh-Bauer (1881-1925), koja pored „Poljupca” spada u danas verovatno najpoznatije Klimtove slike, u pravcu dekorativnih elemenata primenjene umetnosti. Prepoznaju se samo još obrisi tela, figura je potpuno rastočena u ornamentici. Samo su glava i ruke reprodukovane na naturalistički način. Likovni kritičar Ludvig Hevezi opisuje ovu sliku kao „Opijenost najfinijim šarenilom […] šarenu radost čula, san strasti za dragim kamenjem […]. Da se kopa po dragom kamenju koje ne postoji. U sjaju i odbljescima i raznovrsnom svetlucanju koje se ne može dotaći”.

Klimt lično (1862-1883)

Gustav Klimt je rođen u vremenu koje je nosilo pečat historizma a koje je vodilo ka moderni. Njegova porodica je živela u skromnim uslovima. Otac, Ernst Klimt (1834-1892), sa svojih osam godina zajedno sa roditeljima se preselio iz severne Bohemije u Beč i školovao za...

Klimt i „Umetnička kompanija“ (1883-1892)

Friz u muzeju Kunsthistorisches, Beč, 1890/91Na osnovu dotadašnje dobre saradnje u okviru škole primenjene umetnosti, Gustav Klimt, Ernst Klimt (1864-1892) i Franc Mač (1861-1942) su 1883. godine oformili „Umetničku kompaniju“. Njihovo identično stručno i stilsko...

Klimtove „Fakultetske slike“ za Univerzitet u Beču (1894-1907)

Retki su projekti u istoriji austrijske umetnosti koji su od samog početka bili podložni tolikom otporu. Alma Mater Rudolfina Hajnriha Ritera fon Ferstela dovršena je 1883. godine kao jedna od istorijskih monumentalnih građevina na bečkoj kružnoj ulici Ringštrase u...

Klimt i Bečka secesija (1897-1905)

Osnivanje Bečke secesije važi za prepoznatljivi znak umetničke obnove u „Beču oko 1900. godine“ i kao trenutak rađanja Bečkog jugendstila. Nezadovoljni tadašnjom izložbenom politikom i ohrabreni prethodnim osnivanjima secesije u Parizu i Minhenu, 23 umetnika, a među...

Klimtovi pejzaži (1898-1917)

-Naročito poznat po svojim alegorijama i damskim portretima, Gustav Klimt se prilično kasno posvetio slikanju pejzaža. Prvi radovi ovog likovnog roda potiču iz 1898. godine [1], kad je već bio predsednik tek osnovane Bečke secesije. Zamršena kulturnopolitička...

Klimt i crtanje

Zagrljeni par (studije za „Beethovenfries“), 1902., muzej Leopold, BečProfil devojke sa šeširom i pelerinom,1897/98., muzej Leopold, BečDevojka dok oblači čarape, 1908/09., muzej Leopold, BečDevojka dok oblači čarape, 1908/09., muzej Leopold, BečKlimtovi crteži su...

Betovenov friz Gustava Klimta (1902)

Beethovenfries, uža strana: Neprijateljske sile, bolest, ludilo, smrt, požuda, strast, nesrazmernost, briga koja izjedaKao jednu od važnih izložbi Bečke secesije treba pomenuti 14. izložbu (15. april – 27. jun 1902), koja je te 1902. godine u potpunosti bila posvećena...

Klimtove mecene u „Beču oko 1900. godine“

Alma Mahler, 1899Friederike Beer-Monti, 1913Eugenia PrimavesiBerta Zuckerkandl,1908Moderna trgovina umetničkim delima u Beču se razvila tek relativno kasno, tako da je usled toga lični odnos između umetnika i kolekcionara mogao duže da se očuva. U Beču su oduvek...

Klimt i palata „Stoklet“ (1904-1909)

IščekivanjeDrvo životaIspunjenjeDrvo života„Zdanje Stoklet je zaista veoma, veoma lepo. Fotografije ne mogu da dočaraju njegov prizor ili predstavu o njemu. I bašta je lepša od svih očekivanja [...] I kada prolazim kroz taj prostor – javlja se najsnažnije sećanje na...

Klimt i Emili Flege

Gustav Klimt i Emilie Floge u bašti Vile Oleander, 1910Gustav i Emilie u veslaču, 1909Između 1902 i 1904, Gustav Klimt je nacrtao portret Emili Flege, za koju je od njihovog upoznavanja 1890-ih godina ostao vezan do kraja života. Ova slika prodata je još 1908. godine...

Klimt i izložba „Kunstschau“ (1908/1909)

Žig za umetničku predstavu 1908., muzej Leopold, Beč1908. godine, car Franjo Josip je „svečanom povorkom u slavu carskog jubileja“ obeležavao 60- u godišnjicu od svog dolaska na presto. Razni umetnici su učestvovali u uređivanju ove svečane povorke, a to je učinio i...

Klimt i prikazi životnog ciklusa (1903-1915)

Smrt i život, prvi prikaz, 1910/11., muzej Leopold, BečNada II, 1907-1908., muzej modernih umetnosti, NjujorkNada I, 1903/04., nacionalna galerija u Kanadi, OtavaPored reprezentativnih portreta dama iz društvenog života Beča i inovativnih slika pejzaža iz regiona...

Klimtov poslednji atelje (1912-1918)

Gustav Klimt je radio skoro 20 godina u ateljeu usred obrasle bašte u Jozefštatu. Nakon demoliranja te zgrade, uz pomoć svog kolege umetnika Feliksa Albrehta Herte od 1912. godine pronalazi očaravajuću kućicu sa velikom baštom u XIII. Bečkom okrugu, u ulici...