Klimtovi pejzaži
(1898-1917)
Naročito poznat po svojim alegorijama i damskim portretima, Gustav Klimt se prilično kasno posvetio slikanju pejzaža. Prvi radovi ovog likovnog roda potiču iz 1898. godine [1], kad je već bio predsednik tek osnovane Bečke secesije. Zamršena kulturnopolitička situacija i javno negodovanje zbog slika za Bečki univerzitet su verovatno bili povod za Klimta da se okrene mirnijim temama.
Među 250 poznatih Klimtovih slika nalazi se preko 50 pejzaža koji su većim delom nastali za vreme njegovog boravka u regionu oko jezera Ater („svežina tokom leta“), gde je on provodio skoro svako leto od 1900. do 1916. godine.
Klimtove slike pejzaža od 1899. godine uglavnom imaju kvadratni format. Pre svega slika jezera I močvare [2-3], cvetne bašte seljaka [7] i duboke prizore šume [5]. Pri odabiru svojih motiva, Klimt se drži tradicije austrijskih impresionista („Stimmungsrealisten“), pri čemu se na osnovu svojih neobičnih i smelih isečaka slika ispostavlja kao veoma moderan slikar. Tako na primer na slici sa naslovom „Velika topola“, impozantno veliko drvo preseca na gornjem rubu slike. Na slici „Jezero Ater“ [4], koju je jedan savremeni kritičar nazvao „Okvir pun jezerske vode“, redukovao je dubinu prikaza na minimum kroz ekstremno visoko postavljeni horizont.
Klimt obrađuje u svojim delima dostignuća različitih umetničkih pravaca: Površina vode na slici „Močvara“ [3] ima odlike impresionizma, pletivo tačaka boje nalik na mozaik na slici „Velika topola“ otkriva veoma ličnu raspravu sa pointilizmom. Delo Vinsenta van Goga pak fascinira Klimta od njegovih putovanja kroz Francusku i od izložbi secesije od 1903., 1906. i 1909. godine, na kojima su temperamentni radovi ovog Holanđanina intenzivnih boja po prvi put bili izloženi u Beču. Individualno tumačenje Van Gogove umetnosti se može prepoznati na slici „Aleja zamkaKamer“.
U kasnijim pejzažima Gustava Klimta se oseća uticaj pravaca fovizma i kubizma. Dok su njegova ranija dela povremeno bila jako stilizovana, prostrane kompozicije pejzaža koje se odlikuju odsustvom klasičnog centra slike njegovog poznog stila odlikuju debelo nanesene i sjajne boje, što se može uočiti na slici „Šumarska koliba u Vajsenbahu“ [9], ili na Klimtovom poslednjem pejzažu, pogledu na Unterah na jezeru Ater [10].
Gustav Klimt, 1902
Aleja ka prostorijama zamka, 1912., Belvedere, Beč
Seoska bašta sa cvetovima suncokreta, 1908., Belvedere, Beč
Brezina šuma (bukvina šuma), 1903., privatan posed
Kuća u šumi u Vajzenbahu II, 1914., privatan posed, Njujork
Velika topola, 1900., privatan posed, Njujork
Velika topola II (nadolazeće nevreme), 1902/03., muzej Leopold, Beč
Litzlberg am Attersee, um 1915
Malkezina na jezeru Garda, 1913., spaljena u zamku Imendorf 1945
Jutro na jezeru, 1899., muzej Leopold, Beč
Močvara, 1900., privatan posed
Jezero Ater, 1900., muzej Leopold, Beč